“Mag ik meedoen?” Meld het wel!

Vrijdagavond, Rembrandtplein. Twee vrouwen staan aan de kant van de Amstel te zoenen. Ze hebben een leuke avond gehad die wordt bezegeld met een intense kus. Er komt een groepje jongemannen langs. Ook zij hebben een leuke avond gehad; bier en voetbal met de mannen in hun stamkroeg. “Hee, lekker hoor dames, mag ik meedoen?” schreeuwt het kleinste exemplaar van het gezelschap. Zijn vrienden lallen instemmend mee. Dan is het moment alweer voorbij; het groepje loopt door en de vrouwen blijven staan. Wat moeten ze doen met deze gebeurtenis?

Bovenstaand is een bekend tafereel voor te veel lesbische en biseksuele vrouwen. Opmerkingen als deze, al dan niet grappig bedoeld, lijken er domweg bij te horen. Je zult de vrouwen er niet over horen: ze identificeren zich niet als “slachtoffer” van “discriminatie”: twee termen die eerder met geweldsdelicten worden geassocieerd. Naar de politie stappen voor een opmerkingen of scheldpartij zit er daarom niet snel in. Maar ook binnen de categorie van zwaardere (gewelds-)incidenten is aangifte doen voor veel LBT-vrouwen nog altijd een grote stap.

In 2012 deed onderzoeksbureau Movisie al onderzoek naar agressie en geweld tegen lesbische vrouwen. Daaruit bleek dat dit vaker voorkomt dan gedacht en dat LBT-vrouwen minder snel aangifte doen of melding hiervan maken dan HBT-mannen. Oorzaak? Een gevoel van schaamte in combinatie met een tijdrovende procedure die ontmoedigend werkt. In het aanvullende onderzoek dat Stichting OndersteBoven (STOB) in 2014 uitvoerde werd dit beeld opnieuw bevestigd en bleek bovendien dat er onder de gevraagden ook een hoop onduidelijkheid bestaat over wanneer iets nu “aangifte-waardig” is. Bij fysiek geweld of bedreigingen is het helder om naar de politie te stappen, maar horen incidenten als bovenstaande er niet “gewoon een beetje bij”?

“Nee!” is het antwoord van STOB en Roze in Blauw, de afdeling van de nationale politie die zich in het bijzonder inzet voor LHBT-burgers. En dus is er een speciale site in het leven geroepen waarin Ellie Lust, het gezicht van Roze in Blauw, iedereen oproept alle soorten van incidenten vooral wél te melden. “Wij willen heel graag weten wat er speelt op straat. Maar om hier een beeld van te krijgen en om in te kunnen grijpen, hebben we de statistieken nodig”, vertelt Lust. “Daarom roep ik iedereen op om elk incident, elke situatie en elk gevoel van onveiligheid te melden.”

Op de site www.meldhetwel.nl kun je daarom niet alleen direct een afspraak maken om een aangifte te doen, maar lees je ook het verschil tussen een melding en aangifte.

Uit de interviews die STOB heeft gehouden blijkt niet alleen dat schaamte drempelverhogend werkt, maar dat er ook veel onwetendheid is over wanneer je nu wel of niet aangifte doet. Zoals een van de respondenten het zegt: “Ik ben vaak uitgescholden als ik hand in hand liep met mijn vriendin. Of dat er opzettelijk tegen ons aan gebotst wordt. Ook ben ik wel eens achtervolgd uit de kroeg toen ik naar huis fietste. Maar in totaal heb ik maar één keer echt aangifte gedaan, toen we serieus met de dood bedreigd werden op een terras.”

“Dit is precies wat we willen voorkomen”, zegt Marloes Meuzelaar, coördinator van STOB. “Veel vrouwen denken dat ze zich aanstellen als ze een melding doen of dat er niets mee gebeurt. Maar als iedereen zo blijft denken, zullen we nooit de cijfers hebben om aan te tonen dat er nog altijd veel incidenten plaatsvinden.” Op de website wordt daarom apart ingegaan op begrippen als ‘discriminatie’, ‘aangifte’ en ‘melding’. “Je kunt niet van elk incident een aangifte doen, maar een melding maken is minstens zo belangrijk”, benadrukt Meuzelaar. “Scheldpartijen of grappig bedoelde opmerkingen zijn niet ok en om daar iets tegen te doen, zijn er statistieken nodig.”

Om dit zo makkelijk mogelijk te maken, kun je op de nieuwe website met één druk op de knop een melding maken. “En je kunt ervan uitgaan dat daar zeker serieus naar wordt gekeken”, zegt Lust. “We willen alles weten: wat, waar en hoevaak incidenten van elke soort dan ook plaatsvinden. Alleen dán kunnen we in actie komen om dit aan te pakken.”